İtfaiye Yeni Bir Çatı Kuruluşa Devredilmeli

Geçtiğimiz aylarda Bolu Kartalkaya’da yaşanan ve 79 kişinin hayatını kaybetmesi ile sonuçlanan Otel yangını sonrası gözler, gerekli müdahalede bulunamadığı ve yeterli ekipmana sahip olmadığı gerekçesi ile eleştirilen İtfaiye teşkilatına çevrildi. Bu konudaki en iddialı çıkış ise, Ak Parti Kayseri Milletvekili Murat Cahit Cıngı’dan geldi. Cıngı, İtfaiye Teşkilatının görev ve sorumluluklarının yerel yönetimlerden alınarak, tüm yetkilerinin, oluşturulacak yeni bir çatı kuruluşa devredilmesi önerisinde bulundu. Yaşanan Felaket sonrası Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)’de oluşturulan araştırma komisyonunda görev alan Cıngı burada yaptığı konuşmada, itfaiyenin teşkilat yapısının değiştirilmesi, görev ve sorumluluklarının yeniden belirlenerek çatı bir kuruluşa devredilmesi gerektiğini söyledi. Cıngı, bu sayede İtfaiyenin hem ekipman hem de manevra kabiliyetinin artırılacağı görüşünü savundu.

Türkiye, Felaket Düzenine Geçmeli  

Birçok Avrupa Ülkesi’nde halen uygulamada olan Felaket Yönetimi kavramının Türkiye’de de ivedilikle hayata geçirilmesi gerektiğini belirten Cıngı,

“İtfaiye teşkilatı üzerinde, daha önceki taleplere binaen çalıştık. Gerekli derneklerle görüşmeler yaptık ve en son Sayın İçişleri Bakanımıza da teklif olarak götürdüğüm için burada ifade etmek istiyorum. Şu anda dünyanın neresine giderseniz gidin, Avrupa Birliğinden Latin Amerika’ya, Afrika’dan Uzak Doğu’ya artık ‘Felaket Yönetimi’ diye bir kavram var. Bu kavrama ‘Disaster Management’ diyorlar. Çünkü iklim değişimleriyle ve şartların bozulmasıyla, dünyadaki ekosistemin değişimiyle çok şiddetli yağmurlar yağıp sellere, onulmaz yaralara sebebiyet verebiliyor. Trafikteki araç sayısının artışı, ulaşımla alakalı birtakım handikaplar bizim gerçekten felaket yönetimini sistematik bir hâle getirmemizi mecbur kılıyor. Bunun yanında felaketlerle mücadelede bir numaralı unsuru itfaiyelerimiz olarak görmemiz lazım. Selde, yangında, depremde nereye giderseniz gidin, en etkili ve olmazsa olmaz unsurumuz itfaiyeler” dedi.

İtfaiye Teşkilatı İçin Çatı Kuruluş Önerisi

Konuşmasında İtfaiyeler için çatı kuruluş önerisinde bulunan Cıngı, teşkilatın görev ve sorumluluklarının yerel yönetimlerden alınıp, çatı kuruluşa devredilmesi gerektiği görüşünü savundu. Bu duruma yerel yönetimlerin kısıtlı imkanlarını gerekçe gösteren Cıngı, yeterli bütçeye sahip olmayan belediyelerin ekipmanları modernize edemediği için itfaiyenin yeterli manevra kabiliyetine sahip olmadığını ve olaylara yeterli müdahalede bulunamadığı bilgisini verdi. Cıngı, konuyla ilgili görüşlerini şu şekilde paylaştı;

“İtfaiyelerin Paris Belediyesi’nden mülhem olarak biz de belediye bünyesine alınmasına karşı bir teklif oluşturduk. Biz ve merkezi hükûmet de gerekirse artık felaket yönetimiyle alakalı bir kurumumuz olan AFAD bünyesinde itfaiyelerin merkezileşmesi veya aynı Jandarma, Emniyet gibi İçişleri Bakanlığımız bünyesinde itfaiye genel müdürlüğü tesis edilmesi gerekmektedir. Ruhsatlandırmadan tutun da gerekli alet edevat, cihaza, personelin eğitimine varıncaya kadar bu işin kapasitesi belli olmayan belediyeler tarafından yürütülmesinin mahzurlarını ifade etmeye çalıştık. İtfaiye, yeknesak bir şekilde tek elden yönetilerek, Türkiye’nin her yerinde aynı mevzuat uygulasın. Aynı şartları, itfaiye mevzuatını birebir yerine getirmeyenlere de ruhsat verilmesin diye bir teklif götürdük. Bir kanun taslağı üzerinde çalıştığını söylediği için yani bu gerçekleri de dikkate alarak belediyelerin tekelinden itfaiyeyi kurtarmamız gerektiğini ifade etmek istiyorum. Çünkü, iyi bir itfaiye aracı bugünkü şartlarda yaklaşık 2 milyon Euro civarında. Hiçbir belediye başkanı bu parayı ödeyip, bütçesinden sonradan ne olacağı belli olmayan bir kanala o yatırımı yapmak istemiyor”

Teşkilatın Eleman Yapısı Ahbap Çavuş İlişkisinden Kurtarılı

Türkiye’deki binaların ortalama kat sayısının 14 olduğu bilgisini veren Murat Cahit Cıngı, yeni oluşacak teşkilat yapısında araç-gereç ve teçhizat yapısının bu standarda uygun olarak şekillendirilmesi gerektiğini belirterek;

‘Artık 14 katın standart olduğu ülkemiz mimari sistemi içerisinde birçok vilayetimizde 14’üncü kata yetecek itfaiye aracı yok. Dolayısıyla, bunun devletimizin bünyesinde ciddi bir kurum olarak artık yükselmesinin zamanı gelmiştir diye düşünüyoruz. İnşallah İçişleri Bakanlığımız, bu konuyu dikkate alacaklarını ifade ettiler. Ancak şu anda süreç nasıl işliyor bilmiyorum. Yani bu konuda Komisyonumuzun da en azından tavsiye mahiyetinde ciddi bir karar alınmasını ümit ediyorum. Umuyorum ki, tavsiyelerimiz doğrultusunda yeni oluşacak teşkilat yapısında bu durum dikkate alınır ve yeni araç-gereçler ile teçhizatlar yüksek katlara ulaşabilecek şekilde dizayn edilir” değerlendirmesinde bulundu.

İtfaiye Teşkilatının Tarihçesi

Osmanlı İmparatorluğu’nda yangınlarla mücadele için ilk organize çabalar 16. yüzyıla kadar uzanmaktadır. Yavuz Sultan Selim döneminde Yeniçeri Ocağı’na bağlı Acemioğlanlar’a yangın söndürme görevi verilmiştir. Ancak bu tam anlamıyla modern bir itfaiye teşkilatı değildi. Tulumbacı Ocağı (1720): Modern anlamda ilk itfaiye teşkilatının temeli, 1720 yılında Sadrazam Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’nın girişimiyle kurulan Tulumbacı Ocağı olarak kabul edilir. Fransız bir teknisyen tarafından getirilen tulumbanın kullanılmaya başlanmasıyla Yeniçeri Ocağı’na bağlı olarak bu teşkilat kurulmuştur. Belediyelere Devir (1923): Cumhuriyetin ilanından sonra, 25 Eylül 1923 tarihinde itfaiye hizmetleri belediyelere devredilerek günümüzdeki modern yapısına doğru evrilmeye başlamıştır. Dolayısıyla, Türkiye’deki ilk itfaiye teşkilatının 1720 yılında Tulumbacı Ocağı’nın kuruluşuyla başladığı söylenebilir. Ancak itfaiye hizmetlerinin belediyelere devredilmesiyle modern anlamda teşkilatlanma süreci tamamlanmıştır.